stikstofemissie en de rol van mais
Het menu van de Nederlandse koe bestaat in eerste instantie uit gras en mais dat de melkveehouder zelf heeft verbouwd. Daarenboven wordt als aanvulling krachtvoer en/of supplementen gevoerd om bij te sturen op eiwit en andere voedingsstoffen. Bij het verteringsproces van eiwit in koe kan er een overschot aan stikstofhoudende verbindingen ontstaan. Dat komt vooral in de urine terecht en vervliegt voor een deel als ammoniak. De ammoniak kan vervolgens neerslaan in de natuur waardoor er door verrijking van de bodem en een verarming van de biodiversiteit ontstaat. Jan Dijkstra (leerstoel diervoeding WUR) wijst in in zijn artikel “sleutelen aan koeiendieet voor minder methaan en stikstof” dat boeren vaak 10% teveel eiwit in het rantsoen doen. Volgens Dijkstra is het op veel bedrijven mogelijk 10% minder eiwit te voeren zonder dat dat een nadelig effect heeft op de productie en gezondheid van de koe. Zo onderzoekt de leerstoelgroep Diervoeding samen met Feed for Future wat er gebeurt als je het eiwitgehalte in het rantsoen verlaagt. “We meten hoeveel stikstof er met het voer ingaat, en hoeveel het dier verlaat in melk, mest en urine. Want stikstof dat de koe niet in gaat, komt er ook niet uit. Door bijvoorbeeld het eiwit in krachtvoer te verminderen en meer snijmais te voeren kunnen we een ammoniakreductie op van zo’n 15% realiseren. Het kan boeren helpen om te voldoen aan de emissienormen voor ammoniak”. Aldus Jan Dijkstra.
De verhoging van het grasaandeel van 70% naar 80%, binnen de bedrijven die meedoen aan de derogatie heeft er toe geleid dat de stikstofuitstoot per kilogram melkeiwit is gestegen met 8%*. Ook heeft het CBS aan de hand van de mestproductie geconstateerd dat op bedrijven in de weidegebieden van Noord- en West-Nederland de stikstofuitstoot structureel hoger ligt dan op bedrijven met (meer) mais in het rantsoen zoals gebruikelijk in Zuid- en Oost-Nederland. Meer mais in het rantsoen verbetert in de meeste gevallen de stikstofbenutting. Maiszetmeel levert energie op pens- en darmniveau die de eiwitten uit gras goed benutten. Nieuwe technieken in de maisteelt zullen doorontwikkeld moeten worden om de nitraatuitspoeling verder terug te dringen.
*Boerderij.nl 2019/11deze voermaatregelen verlagen uitstoot ammoniak
De bovenstaande grafiek laat duidelijk zien dat er in enkele decennia veel is bereikt op het gebied van stikstofemissie. In deze grafiek is nog niet meegenomen de effecten van het vanggewas op de Nitraat uitspoeling.
Lees ook: Bemesting maisland.